Căng thẳng là một phần quen thuộc trong cuộc sống hiện đại. Với người khỏe mạnh, căng thẳng đã gây nhiều vấn đề về tinh thần và thể chất; còn với những ai mắc bệnh viêm khớp, đặc biệt là viêm khớp dạng thấp (RA), nó có thể làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Hiểu rõ mối liên hệ này và chủ động quản lý căng thẳng sẽ giúp người bệnh kiểm soát bệnh tốt hơn, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống.
1. Mối liên quan giữa căng thẳng và viêm khớp
Căng thẳng kéo dài có thể gây rối loạn giấc ngủ, đau đầu, tim mạch và ảnh hưởng tiêu cực đến hệ miễn dịch. Đối với người bị RA – một bệnh tự miễn khi cơ thể tấn công nhầm các mô khỏe mạnh – căng thẳng thường là yếu tố kích hoạt những đợt bùng phát đau nhức.
Nghiên cứu cho thấy:
- Căng thẳng làm triệu chứng RA trở nên trầm trọng hơn.
- Người bị rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD) có nguy cơ mắc RA và các bệnh tự miễn khác cao hơn.
- Trẻ từng trải qua sang chấn tâm lý có khả năng phát triển RA nhiều hơn so với người bình thường.
Mặc dù một số nghiên cứu còn hạn chế về quy mô, các chuyên gia vẫn thống nhất rằng căng thẳng có mối liên hệ chặt chẽ với sự tiến triển của viêm khớp dạng thấp.
2. Quản lý căng thẳng để bảo vệ khớp
Kiểm soát căng thẳng không chỉ tốt cho tinh thần mà còn giúp giảm nguy cơ bùng phát bệnh viêm khớp. Một số cách đơn giản bạn có thể áp dụng:
- Ngủ đủ giấc: 7–8 giờ mỗi đêm giúp cơ thể phục hồi và hạn chế viêm.
- Tập luyện thường xuyên: Các hoạt động nhẹ như đi bộ, yoga, thái cực quyền hoặc bơi lội giúp thư giãn cơ thể, giảm áp lực lên khớp.
- Chia sẻ cảm xúc: Tâm sự với gia đình, bạn bè hoặc bác sĩ để giải tỏa căng thẳng thay vì giữ trong lòng.
- Tránh nguồn gây áp lực: Giảm bớt công việc, hạn chế tiếp xúc với thông tin tiêu cực hoặc môi trường độc hại.
- Thư giãn tinh thần: Thực hành thiền, hít thở sâu, hoặc tham gia hoạt động yêu thích để cân bằng cảm xúc.
Ngoài ra, liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) cũng được áp dụng rộng rãi nhằm thay đổi cách nhìn nhận tình huống, từ đó điều chỉnh cảm xúc và hành vi.
3. Quản lý bệnh viêm khớp dạng thấp lâu dài
- Tập thể dục đúng cách: Các bài tập tăng cường cơ bắp, thể dục nhịp điệu dưới nước giúp giảm áp lực cho khớp.
- Liệu pháp nhiệt: Chườm nóng giảm co cứng cơ, chườm lạnh làm dịu cơn đau.
- Tuân thủ thuốc điều trị: Dùng đúng hướng dẫn thuốc giảm đau, DMARDs (methotrexate, leflunomide, hydroxychloroquine) để làm chậm tiến triển bệnh.
- Nghỉ ngơi hợp lý: Tránh làm việc quá sức, duy trì trạng thái tinh thần thoải mái.
Căng thẳng không chỉ làm suy giảm sức khỏe tinh thần mà còn là “kẻ thù thầm lặng” của bệnh viêm khớp. Khi cơ thể thường xuyên ở trạng thái căng thẳng, hệ miễn dịch sẽ hoạt động rối loạn, làm gia tăng phản ứng viêm và khiến các cơn đau khớp trở nên dữ dội hơn. Bên cạnh đó, stress kéo dài còn ảnh hưởng tới giấc ngủ, làm người bệnh mất ngủ hoặc ngủ không sâu, từ đó khiến tình trạng viêm khớp thêm trầm trọng.
Chính vì vậy, việc chủ động quản lý căng thẳng, rèn luyện thói quen sống tích cực, kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ là vô cùng quan trọng. Đây chính là chìa khóa giúp người bệnh không chỉ kiểm soát được viêm khớp, giảm đau, hạn chế biến chứng mà còn bảo vệ sức khỏe xương khớp, duy trì phong độ và chất lượng cuộc sống lâu dài.
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Thôn Hòa Bình- xã Thái Long- Thành phố Tuyên Quang