Đau lưng sau khi thức dậy là tình trạng rất nhiều người gặp phải, đặc biệt ở người trưởng thành và người làm việc ít vận động. Phần lớn các cơn đau chỉ ở mức âm ỉ, thoáng qua và có xu hướng giảm dần khi cơ thể bắt đầu vận động. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đau lưng buổi sáng lại là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề liên quan đến cột sống hoặc cơ xương khớp cần được quan tâm đúng mức.
1. Đau lưng sau khi ngủ dậy là gì?
Đau lưng sau khi ngủ dậy thường biểu hiện bằng cảm giác nhức mỏi, căng cứng hoặc đau âm ỉ vùng thắt lưng ngay khi vừa thức giấc. Tình trạng này xuất hiện do cơ thể phải duy trì một tư thế cố định trong nhiều giờ khi ngủ, khiến các cơ và khớp bị co cứng tạm thời.
Theo thống kê, hơn 80% người trưởng thành từng ít nhất một lần bị đau lưng dưới trong đời và khoảng 20–25% trong số đó tiến triển thành đau lưng mạn tính. Nếu cơn đau nhẹ và nhanh chóng thuyên giảm sau khi đi lại, vận động thì thường không đáng lo ngại. Ngược lại, đau kéo dài, đau tăng khi vận động hoặc kèm theo tê bì, hạn chế cử động có thể liên quan đến bệnh lý.
2. Nguyên nhân khiến bạn bị đau lưng sau khi ngủ dậy
Tư thế ngủ không phù hợp
Ngủ sai tư thế là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây đau lưng buổi sáng.
- Nằm sấp dễ làm cong cột sống, cổ bị xoay lệch, lưng dưới bị võng xuống gây căng cơ.
- Nằm ngửa giúp giữ trục cột sống thẳng hơn nhưng nếu không có gối kê hỗ trợ vùng thắt lưng, đường cong sinh lý của cột sống sẽ bị mất cân bằng.
- Nằm nghiêng được đánh giá là tư thế có lợi cho lưng nhất, tuy nhiên vẫn cần kê gối đúng cách để tránh vẹo cột sống và lệch hông.
Việc sử dụng gối có độ cao phù hợp và đặt thêm gối giữa hai đầu gối khi nằm nghiêng giúp giảm đáng kể áp lực lên thắt lưng.
Chất lượng đệm và giường ngủ
Đệm quá mềm hoặc quá cứng đều khiến cột sống không được nâng đỡ đúng cách. Đệm lún sâu hoặc đã sử dụng quá lâu có thể làm lưng bị võng khi ngủ, gây đau nhức sau khi thức dậy. Đệm có độ cứng vừa phải, đàn hồi tốt sẽ hỗ trợ cột sống hiệu quả hơn và giúp giảm đau lưng rõ rệt.
Thay đổi sinh lý khi mang thai
Phụ nữ mang thai rất dễ bị đau lưng, đặc biệt từ tam cá nguyệt thứ hai trở đi. Nguyên nhân là do tăng cân nhanh, thay đổi trọng tâm cơ thể và hormone làm giãn dây chằng. Đau lưng khi mang thai thường nặng hơn vào buổi sáng nhưng có xu hướng giảm dần sau sinh.
Thoái hóa cột sống thắt lưng
Thoái hóa cột sống là tình trạng thường gặp ở người trên 30 tuổi và tăng nhanh theo tuổi. Bệnh khiến các đốt sống, đĩa đệm bị bào mòn, hình thành gai xương, gây đau âm ỉ kéo dài, đặc biệt rõ rệt vào buổi sáng khi vừa ngủ dậy. Người thừa cân, béo phì hoặc ít vận động có nguy cơ nặng hơn.
Hội chứng đau cơ xơ hóa
Đau cơ xơ hóa là bệnh lý mạn tính gây đau lan tỏa khắp cơ thể, trong đó có vùng lưng. Bệnh thường đi kèm rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi kéo dài, căng thẳng tâm lý và gặp nhiều ở nữ giới. Cơn đau có thể rõ hơn vào buổi sáng do cơ bị co cứng sau giấc ngủ dài.
Một số nguyên nhân khác
Ngoài các yếu tố trên, đau lưng sau khi ngủ dậy còn có thể liên quan đến:
- Viêm khớp
- Loãng xương
- Bệnh lý đĩa đệm
- Sỏi thận
- Rối loạn nội tiết
- Đau bụng kinh, lạc nội mạc tử cung
- Hút thuốc lá, ít vận động
- Chấn thương cũ hoặc khối u (hiếm gặp)
3. Cách giảm đau lưng hiệu quả sau khi ngủ dậy
Điều chỉnh tư thế ngủ và đệm
Nên tránh nằm sấp, ưu tiên nằm nghiêng hoặc nằm ngửa có gối kê đỡ vùng thắt lưng. Thay đệm nếu đệm đã quá cũ, xẹp hoặc không còn đàn hồi.
Thực hiện các động tác giãn cơ buổi sáng
Kéo giãn nhẹ nhàng ngay trên giường giúp cơ lưng thư giãn và giảm cứng khớp:
- Ôm hai đầu gối vào ngực, lắc nhẹ người
- Duỗi thẳng tay và chân theo hai hướng ngược nhau
- Xoay nhẹ cột sống sang hai bên
Rời giường đúng cách
Khi thức dậy, nên xoay người sang một bên, dùng tay chống đỡ để ngồi dậy từ từ, sau đó mới đặt chân xuống đất và đứng lên. Cách này giúp hạn chế áp lực đột ngột lên thắt lưng.
Tăng cường sức mạnh cơ lưng
Các bài tập như plank, rắn hổ mang, yoga hoặc pilates giúp cơ lưng khỏe hơn, giảm nguy cơ đau tái phát nếu duy trì đều đặn.
Duy trì vận động hàng ngày
Đi bộ, tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn cải thiện độ linh hoạt của cột sống và chất lượng giấc ngủ.
Thăm khám khi cần thiết
Nếu đau lưng kéo dài nhiều ngày, đau dữ dội, lan xuống chân hoặc kèm theo tê bì, yếu cơ, người bệnh nên đi khám để xác định nguyên nhân và được điều trị phù hợp.
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Thôn Hòa Bình- xã Thái Long- Thành phố Tuyên Quang