Trong Đông y, xương cốt khỏe mạnh không chỉ phụ thuộc vào lượng canxi đưa vào, mà còn là sự cân bằng khí huyết – thận khí – tỳ vị. Tuy nhiên, ngày nay nhiều người chỉ tập trung bổ sung canxi mà quên mất: khả năng hấp thụ mới là yếu tố quyết định.
Đáng tiếc, có những loại thực phẩm quen mặt trên mâm cơm lại âm thầm kìm hãm quá trình hấp thụ canxi, khiến xương vẫn yếu dù ăn uống đủ chất. Vậy đâu là thủ phạm?
1. Rau có hàm lượng oxalat cao – “Kẻ phản bội” trong nhóm rau xanh
Các loại rau như rau bina (cải bó xôi), cải xanh, khoai lang tuy giàu canxi nhưng lại chứa nhiều oxalat một chất có thể liên kết với canxi tạo thành tinh thể không tan, khiến canxi không được hấp thu.
Ví dụ: Một bát rau bina nấu chín có đến 260mg canxi, nhưng cơ thể chỉ sử dụng được khoảng 5%, tức chưa đến 15mg
2. Ngũ cốc nguyên hạt chưa chế biến kỹ – Nhiều phytic, ức chế khả năng hấp thu canxi
Acid phytic, thường có nhiều ở lớp cám của gạo, ngô, lúa mì nguyên hạt, có khả năng gắn kết canxi, kẽm và sắt, làm chúng không thể hấp thu tại ruột non.
Tuy không nên loại bỏ hoàn toàn ngũ cốc nguyên hạt (vì vẫn tốt cho tiêu hóa), nhưng hãy ngâm hoặc lên men trước khi nấu để giảm phytic, giúp cơ thể hấp thụ khoáng chất tốt hơn.
3. Muối – Ăn mặn hại xương
Thói quen ăn mặn, dùng nhiều nước mắm, mì chính, đồ chế biến sẵn… khiến lượng natri cao kéo theo canxi bị đào thải qua nước tiểu.
Nghiên cứu cho thấy: Cứ mỗi 2.3g natri hấp thụ, cơ thể có thể mất khoảng 40-60mg canxi.
Hạn chế mặn để “giữ thận an, dưỡng xương yên”. Thận chủ xương ăn mặn quá mức là “thương thận”, dễ dẫn đến đau lưng, yếu gối, xương dễ gãy.
4. Cà phê, nước ngọt có gas – Thủ phạm âm thầm rút canxi
Caffeine và phốt phát trong cà phê, nước có gas gây lợi tiểu nhẹ, làm canxi bị bài tiết ra ngoài nhanh chóng, chưa kịp hấp thụ.
Ngoài ra, nước ngọt còn có tính axit cao, làm thay đổi pH dạ dày, ảnh hưởng đến môi trường tiêu hóa khoáng chất.
Người trung niên, người có tiền sử loãng xương, khô khớp nên giảm dần lượng cà phê, thay bằng trà gừng, nước lá lốt, trà đinh lăng vừa ấm tỳ vị, vừa tốt cho tiêu hóa và xương khớp.
5. Rượu – Tác nhân “hủy diệt” sự chuyển hóa canxi
Rượu ảnh hưởng đến:
- Tuyến tụy – Giảm hấp thụ vitamin D và canxi
- Gan – Kém kích hoạt vitamin D
- Thận – Tăng đào thải canxi
Uống rượu thường xuyên làm giảm mật độ xương, tăng nguy cơ gãy xương, loãng xương đặc biệt ở nam giới trung niên hoặc người uống thuốc tây dài ngày.
Làm gì để canxi được hấp thụ trọn vẹn?
Theo hướng dẫn của lương y Lê Văn Minh, để xương khớp thật sự chắc khỏe, bạn cần kết hợp:
- Ăn thực phẩm giàu canxi (hải sản, rau xanh, đậu nành, lòng đỏ trứng…)
- Hạn chế 5 nhóm thực phẩm “kìm hãm” hấp thu canxi kể trên
- Tắm nắng mỗi sáng 10-20 phút để kích hoạt vitamin D tự nhiên
- Sử dụng bài thuốc nam bổ thận – mạnh cốt – kiện tỳ vị nếu có dấu hiệu:
– Loãng xương, đau lưng mỏi gối
– Gãy xương lâu liền, người già yếu xương
– Khô khớp, teo cơ, đi lại khó khăn
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Thôn Hòa Bình- xã Thái Long- Thành phố Tuyên Quang